نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اکبر نجفی کانی ¹
• بهمن صحنه ²
• لیلا نطری ³

¹ عضو هیات علمی

² گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

³ دانشجوd n;jvh

چکیده

امروزه توسعه پایدار روستایی به عنوان کلیدی‌ترین راهبرد توسعه در راستای بهبود اوضاع اقتصادی، اجتماعی و حفظ محیط زیست مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گرفته است. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش دهیاران در توسعه کالبدی فضایی نواحی روستایی در بخش مرکزی شهرستان علی‌آباد کتول می‌باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و پیمایشی با هدف کاربردی می‌باشد. جامعه آماری مورد مطالعه 3591 خانوار روستایی بوده که 350 نفر از آنان به عنوان جامعه نمونه بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آزمون‌های ویلکاکسون، مک‌نمار، فریدمن، کای اسکوئر، فای / کرامر، مان وایتنی و آزمون T مستقل در محیط نرم افزاری SPSS انجام شده است. نتایج آزمون مان وایتنی نشان داد که اگرچه در برخی از گویه‌ها از قبیل تغییر کاربری زراعی به دامداری و دامداری به مسکونی و خدماتی از قبیل گرمابه عمومی و کشتارگاه دام و ایجاد ایستگاه آتش‌نشانی تفاوت معناداری بین «روستاهای با فعالیت بیش از یک دهه و روستاهای دارای دهیاری جدیدالتاسیس» وجود نداشته است، اما بین دهیاری و توسعه شاخص‌های اقتصادی رابطه معنادار تا سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد و دهیاری‌ها نقش مثبتی در توسعه اقتصادی روستاها ایفا کرده‌اند. همچنین ارتقای کیفی زیستی در نتیجه بهبود معیشت بعد از تاسیس دهیاری رابطه معنادار و 99 درصدی را تبیین می‌نماید. از اینرو تشویق و ترغیب دهیاری‌ها در راستای بهبود عملکرد و به تبع آن تثبیت جمعیت روستاییان در روستا و یا کاهش مهاجرت به منظور استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود و بهبود کالبدی - فضایی روستا امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر می‌باشد.